Obesitas

« Back to Glossary Index

Huisarts Amsterdam,  Amstel en IJ, aenij, Obesitas, Overgewicht, BMI, Vetzucht, Gewichtstoename, Zwaarlijvigheid, Adipositas, Voeding en obesitas, Lichaamsbeweging en obesitas, Obesitas bij kinderen, Gezondheidsrisico’s van obesitas, Behandeling van obesitas,

OBESITAS

Obesitas is een medische aandoening waarbij er sprake is van een abnormale ophoping van lichaamsvet, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen. Het wordt gekenmerkt door een Body Mass Index (BMI) van 30 of hoger. Obesitas ontstaat meestal als gevolg van een ongezonde levensstijl, inclusief slechte voedingsgewoonten en gebrek aan lichaamsbeweging. Het kan leiden tot een verhoogd risico op chronische ziekten zoals hartziekten, diabetes type 2, hoge bloeddruk en gewrichtsproblemen. Het beheersen van obesitas vereist een combinatie van gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, gedragsveranderingen en indien nodig medische interventie.


De kenmerken en symptomen van obesitas kunnen variëren, maar hier zijn enkele veelvoorkomende indicatoren:

  1. Overmatig lichaamsgewicht:
    Mensen met obesitas hebben vaak een BMI van 30 of hoger, wat duidt op overgewicht.
  2. Ophoping van lichaamsvet:
    Obesitas wordt gekenmerkt door een abnormale ophoping van vet in verschillende delen van het lichaam, zoals de buik, heupen, dijen en bovenarmen.
  3. Kledingmaten:
    Personen met obesitas hebben vaak moeite met het vinden van goed passende kleding in reguliere maten.
  4. Ademhalingsproblemen:
    Kortademigheid, snurken en slaapapneu kunnen voorkomen bij mensen met obesitas vanwege de druk op de luchtwegen.
  5. Gewrichtsproblemen:
    Overmatig gewicht kan leiden tot gewrichtspijn, stijfheid en een verhoogd risico op aandoeningen zoals artritis.
  6. Vermoeidheid:
    Obesitas kan leiden tot een gevoel van vermoeidheid en gebrek aan energie, mogelijk als gevolg van de extra belasting van het lichaam.
  7. Psychologische effecten:
    Obesitas kan leiden tot negatieve gevoelens, zoals een laag zelfbeeld, depressie, angst en sociale isolatie.

Het is belangrijk op te merken dat de aanwezigheid van deze kenmerken en symptomen niet altijd betekent dat iemand daadwerkelijk obesitas heeft. Een professionele medische diagnose is noodzakelijk om obesitas nauwkeurig vast te stellen.

Er zijn verschillende soorten obesitas die gebaseerd zijn op verschillende oorzaken of kenmerken. Hier zijn enkele veelvoorkomende soorten obesitas:

  1. Primaire obesitas:
    Dit verwijst naar obesitas die voornamelijk het gevolg is van genetische factoren en familiaire aanleg. Het kan worden beïnvloed door erfelijkheid, metabolisme en hormonale disbalans.
  2. Secundaire obesitas:
    Dit type obesitas ontstaat als gevolg van onderliggende medische aandoeningen, zoals hypothyreoïdie, polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), hormonale stoornissen, Cushing-syndroom, bepaalde medicijnen of genetische syndromen.
  3. Android obesitas:
    Ook bekend als appelvormige obesitas, waarbij het lichaamsvet voornamelijk rond de buikstreek wordt opgeslagen. Het wordt geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, diabetes en andere gezondheidsproblemen.
  4. Gynoïde obesitas:
    Ook bekend als peer-vormige obesitas, waarbij het lichaamsvet voornamelijk rond de heupen, dijen en billen wordt opgeslagen. Het wordt vaak gezien bij vrouwen en is over het algemeen minder geassocieerd met gezondheidsrisico’s dan android obesitas.

Het is belangrijk op te merken dat deze classificaties een algemene indeling zijn en dat obesitas een complexe aandoening is die vaak het resultaat is van een combinatie van genetische, omgevings- en levensstijlfactoren. Een professionele medische evaluatie kan helpen bij het vaststellen van het specifieke type obesitas en het opstellen van een passend behandelplan.

Obesitas, of zwaarlijvigheid, wordt veroorzaakt door een combinatie van verschillende factoren. Hier zijn enkele van de belangrijkste oorzaken van obesitas:

  1. Slecht eetpatroon: Het consumeren van voedsel dat rijk is aan calorieën, verzadigde vetten, suikers en bewerkte ingrediënten kan leiden tot gewichtstoename. Diëten die te veel fastfood, frisdranken, snoep en andere calorierijke voedingsmiddelen bevatten, dragen bij aan obesitas.
  2. Gebrek aan lichaamsbeweging:
    Een zittende levensstijl met weinig fysieke activiteit vermindert de calorieverbranding en draagt bij aan gewichtstoename. Het ontbreken van regelmatige lichaamsbeweging en het niet deelnemen aan sport of lichamelijke activiteiten vergroot het risico op obesitas.
  3. Genetica:
    Erfelijke aanleg kan een rol spelen bij obesitas. Genen kunnen invloed hebben op de stofwisseling, vetverdeling en de neiging tot gewichtstoename. Als obesitas in de familie voorkomt, kan de kans op het ontwikkelen ervan verhoogd zijn.
  4. Omgevingsfactoren:
    Onze omgeving speelt een belangrijke rol bij het bevorderen van obesitas. Factoren zoals overmatige beschikbaarheid en marketing van calorierijk voedsel, gemakkelijke toegang tot bewerkte voedingsmiddelen, sedentaire werkomgevingen, beperkte toegang tot gezond voedsel, en gebrek aan veilige en toegankelijke ruimtes om te bewegen kunnen allemaal bijdragen aan gewichtstoename.
  5. Psychologische factoren:
    Emotioneel eten, stress, depressie, verveling en slaaptekort kunnen allemaal bijdragen aan gewichtstoename. Sommige mensen gebruiken voedsel als een manier om met emoties om te gaan, wat kan leiden tot overeten en obesitas.

Het is belangrijk op te merken dat obesitas een complexe aandoening is en dat de oorzaken kunnen variëren van persoon tot persoon. Vaak is het een combinatie van genetische aanleg, levensstijlfactoren en omgevingsinvloeden die leidt tot de ontwikkeling van obesitas. Het behandelen en voorkomen van obesitas omvat vaak een holistische aanpak, gericht op het verbeteren van voedingsgewoonten, het verhogen van fysieke activiteit, het beheersen van stress en het aanpakken van eventuele onderliggende psychologische factoren.

Er zijn verschillende behandelingen en therapieën beschikbaar voor de behandeling van obesitas. Het doel van deze interventies is meestal om het gewicht te verminderen, de gezondheid te verbeteren en de levensstijl aan te passen. Hier zijn enkele veelvoorkomende benaderingen:

  1. Dieet en voedingsbegeleiding:
    Het werken met een diëtist kan helpen bij het opstellen van een uitgebalanceerd dieetplan dat rekening houdt met individuele voedingsbehoeften en gewichtsverliesdoelen. Dit kan bestaan uit het verminderen van calorie-inname, het beperken van de inname van verzadigde vetten en suikers, en het bevorderen van een gezond eetpatroon met veel groenten, fruit, magere eiwitten en volle granen.
  2. Fysieke activiteit en lichaamsbeweging:
    Het vergroten van de lichamelijke activiteit is essentieel bij de behandeling van obesitas. Een combinatie van cardiovasculaire oefeningen, zoals wandelen, joggen of fietsen, en krachttraining kan helpen bij het verbranden van calorieën, het opbouwen van spieren en het verbeteren van de algehele fitheid.
  3. Gedragstherapie:
    Gedragstherapie richt zich op het identificeren en aanpakken van de gedrags- en gewoontepatronen die bijdragen aan overeten en een zittende levensstijl. Dit kan bestaan uit het stellen van realistische doelen, het bijhouden van eetgewoonten, het ontwikkelen van strategieën voor stressmanagement en het aanleren van gezonde copingmechanismen.
  4. Medicatie:
    In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om gewichtsverlies te ondersteunen bij mensen met obesitas. Deze medicijnen werken op verschillende manieren, zoals het verminderen van de eetlust, het remmen van de opname van vetten of het verhogen van de stofwisseling. Het is echter belangrijk op te merken dat medicatie alleen meestal niet voldoende is en moet worden gecombineerd met dieet, lichaamsbeweging en gedragsveranderingen.
  5. Chirurgische ingrepen:
    In gevallen van ernstige obesitas kan bariatrische chirurgie worden overwogen. Dit omvat procedures zoals maagverkleining of het plaatsen van een maagband, die de hoeveelheid voedsel die de maag kan bevatten beperken of de opname van voedingsstoffen verminderen. Chirurgische ingrepen worden meestal alleen overwogen als andere methoden niet succesvol zijn gebleken en als de persoon in aanmerking komt op basis van strikte criteria.

Het is belangrijk om te benadrukken dat de behandeling van obesitas individueel moet worden afgestemd op de specifieke behoeften en omstandigheden van elke persoon. Het is raadzaam om advies in te winnen bij een gezondheidsprofessional, zoals een huisarts, diëtist of specialist op het gebied van obesitas, om de meest geschikte behandelingsopties te bespreken.

Na een succesvolle behandeling van obesitas is het belangrijk om een nabehandelingsplan te implementeren om het gewichtsverlies te behouden en verdere gewichtstoename te voorkomen. Hier zijn enkele strategieën die kunnen worden gebruikt als onderdeel van de nabehandeling:

  1. Langdurige dieet- en voedingsbegeleiding:
    Blijven werken met een diëtist kan helpen bij het handhaven van een gezond eetpatroon op de lange termijn. Het leren maken van gezonde voedingskeuzes, het plannen van maaltijden en het beheren van portiegroottes blijven belangrijk, zelfs na het bereiken van het streefgewicht.
  2. Reguliere lichaamsbeweging en fysieke activiteit:
    Het handhaven van regelmatige lichaamsbeweging blijft van cruciaal belang. Het instellen van realistische doelen voor fysieke activiteit en het integreren van beweging in het dagelijks leven kunnen helpen om het gewichtsverlies te behouden en de algehele gezondheid te verbeteren.
  3. Ondersteunende therapie en gedragsverandering:
    Het volgen van gedragstherapie of counseling op de lange termijn kan helpen bij het beheersen van emotioneel eten, het omgaan met stress en het ontwikkelen van gezonde copingmechanismen. Ondersteuning van professionals en het verkrijgen van sociale steun van familie en vrienden kan ook zeer waardevol zijn.
  4. Reguliere controle en follow-up:
    Het is belangrijk om regelmatig de gezondheid te laten controleren door een arts en het gewicht te monitoren om eventuele terugval of gewichtstoename tijdig op te sporen. Regelmatige follow-upafspraken met het behandelteam kunnen helpen bij het behouden van de motivatie en het aanpakken van eventuele uitdagingen.

Wat betreft de preventie van obesitas in de toekomst, zijn er verschillende methoden en therapieën die kunnen helpen om het risico op obesitas te verminderen:

  1. Voorlichting over gezonde voeding:
    Het verstrekken van educatie over gezonde voeding en het bevorderen van een gebalanceerd dieet met een focus op verse, onbewerkte voedingsmiddelen kan helpen bij het voorkomen van obesitas. Bewustwording van voedingsetiketten en het verminderen van de inname van bewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken is belangrijk.
  2. Bevordering van fysieke activiteit:
    Het stimuleren van regelmatige lichaamsbeweging en het verminderen van sedentair gedrag, zoals langdurig zitten, kan helpen bij het voorkomen van obesitas. Het promoten van actieve levensstijlkeuzes en het creëren van toegankelijke omgevingen voor lichaamsbeweging kunnen van vitaal belang zijn.
  3. Gezonde leefstijlprogramma’s:
    Het implementeren van leefstijlinterventies op scholen, in de gemeenschap en op de werkplek kan helpen bij het bevorderen van gezonde gewoonten en het voorkomen van obesitas. Dit kan educatie omvatten, evenals ondersteuning bij gedragsverandering en toegang tot gezonde voeding en lichaamsbeweging.
  4. Vroegtijdige interventie:
    Het identificeren en aanpakken van obesitas bij kinderen en adolescenten is van cruciaal belang, omdat obesitas op jonge leeftijd de neiging heeft om aan te houden in de volwassenheid. Het implementeren van vroegtijdige interventieprogramma’s, zoals gezonde voedingsrichtlijnen op scholen en lichamelijke activiteiten voor kinderen, kan helpen om obesitas te voorkomen.

Het voorkomen van obesitas vereist een holistische aanpak en betrokkenheid van individuen, families, gemeenschappen, scholen, gezondheidszorginstanties en beleidsmakers. Door bewustwording te vergroten, gezonde omgevingen te creëren en gezond gedrag te bevorderen, kunnen we samenwerken om obesitas te voorkomen en de algehele gezondheid te bevorderen.

Obesitas kan leiden tot een breed scala aan gezondheidscomplicaties en medische aandoeningen. Hier zijn enkele mogelijke bijkomende complicaties van obesitas:

  1. Hart- en vaatziekten:
    Obesitas is geassocieerd met een verhoogd risico op hoge bloeddruk, coronaire hartziekte, hartfalen, beroertes, en andere aandoeningen die verband houden met het hart en de bloedvaten.
  2. Diabetes type 2:
    Obesitas is een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van diabetes type 2. Bij deze vorm van diabetes heeft het lichaam moeite om insuline efficiënt te gebruiken, wat resulteert in hoge bloedsuikerspiegels.
  3. Ademhalingsproblemen:
    Obesitas kan ademhalingsproblemen veroorzaken, zoals slaapapneu, waarbij de ademhaling herhaaldelijk stopt en start tijdens de slaap. Het kan ook leiden tot kortademigheid, astma en verminderde longfunctie.
  4. Gewrichtsproblemen:
    Het extra gewicht bij obesitas plaatst extra belasting op de gewrichten, waardoor het risico op gewrichtsaandoeningen zoals artrose toeneemt. Vooral de knieën, heupen en enkels zijn vatbaar voor pijn en degeneratieve veranderingen.
  5. Leverziekte:
    Obesitas kan leiden tot leververvetting en ontsteking, wat kan evolueren naar leverziekte zoals niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) en niet-alcoholische steatohepatitis (NASH).
  6. Galstenen:
    Mensen met obesitas hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van galstenen, die pijnlijk kunnen zijn en medische interventie vereisen.
  7. Kanker:
    Obesitas wordt geassocieerd met een verhoogd risico op verschillende vormen van kanker, waaronder borstkanker, dikke darmkanker, nierkanker, alvleesklierkanker en slokdarmkanker.
  8. Psychologische en sociale gevolgen:
    Obesitas kan ook psychologische gevolgen hebben, zoals een laag zelfbeeld, depressie, angst en sociale isolatie. Het kan de kwaliteit van leven negatief beïnvloeden.

Het is belangrijk op te merken dat niet iedere persoon met obesitas alle bovengenoemde complicaties zal ontwikkelen, maar het risico erop kan toenemen met het toenemen van het lichaamsgewicht en de duur van obesitas. Gewichtsverlies en het aannemen van gezonde levensstijlveranderingen kunnen helpen bij het verminderen van het risico op deze complicaties en het verbeteren van de algehele gezondheid.


GZC AMSTELKWARTIER
GZC BUIKSLOTERHAM

Disclaimer

Lees meer hierover

voor meest recente informatie
kijk ook eens op:
Voorbehoud

De hierboven verstrekte medische informatie dient alleen ter algemene kennis.
Raadpleeg altijd uw huisarts voor persoonlijk advies en evaluatie van uw gezondheidstoestand.